Dziwna historia 3/6 Podaj mi ten wiersz młodego poety, któryśmy czytały dziś razem: W przestrzeni przez słońce zalanej Cienie się ścielą błękitnie, Na ziemi w puch biały przybranej Gałązka każda szkłem kwitnie… Błękitne cienie słały się po białych puchach zaścielających las i na nieruchomych świerkach każda gałązka szkłem kwitła, gdyśmy się spotkali u drzwi otoczonego świerkami domku leśnika. Czy wypadkiem? Tak się zdawało, lecz w rzeczywistości i tu leżały na dnie domysły czy przeczucia moje i jego. Faktem jest niejasnym może, lecz najzupełniej prawdziwym, że z oddalenia, bez porozumienia się głosem czy okiem, odgadywaliśmy nawzajem swoje myśli i zamiary. Nie po raz to pierwszy już wiedziony tym odgadywaniem zamysłów i upodobań moich przybywał tam, gdzie byłam i nie po raz pierwszy ja ze swej strony odgadywałam, że on przybędzie… Więc choć nie oczekiwałam, jednak nie zdziwiłam się, gdy w białej alei leśnej… Jechał aleją śnieżną, tworząc razem z pięknym wierzchowcem swym i białością lasu obraz z zimowej czy z rycerskiej baśni. Za chwilę dowiedzieć się miałam, jak bardzo, jak wcale nie był dumny; później w szacie z grozy i rozpaczy przyjść do mnie miała wiadomość, jak bardzo, jak niezmiernie był słaby. Ale wówczas, gdy wśród cichych szkieł szronu i marmurów śniegu zbliżał się ku leśnemu domkowi, biła z niego siła i duma syna rycerskiego rodu. We krwi mieć je musiał razem z rycerskim wdziękiem; myślałam, że musi również mieć je w duszy. Patrząc na zbliżającego się myślałam, że tuż, tuż jeździec wyciągnie silne ramię i dokona wielkiego czynu lub w turniejowej gonitwie zwycięzca, na ostrze miecza przyjmie wieniec chwały. Byłyż to tylko pozory, złudzenia? Tak!… Nie!… I tak, i nie. Zeskoczył z konia i w mgnieniu oka znalazł się u stóp moich, na klęczkach. Krzyknęłam ze zdziwienia, bo dotąd nie było pomiędzy nami nic… Zaręczały się dotąd z sobą promienie ócz naszych, uśmiechy ust, brzmienia głosów, ale powiedzianego nie było nic… Teraz ręce moje uwięzione były w jego dłoniach, a z ust mu płomiennym potokiem lały się słowa miłości i — rozpaczy. Rozpaczy? Człowiek ten młody, piękny, bogaty, który tam u różanego krzaku wydał mi się upostaciowaniem samej tylko, samej jednej radości życia, rozpaczał. Bledszy niż wtedy, gdy walczył z szałem swych stepowych koni, ze złotą brwią boleśnie ściągniętą i oczyma do ciemnych otchłani podobnymi mówił, jak mocno, jak głęboko mnie kocha i jak głęboko, rozpacznie czuje się mojej miłości niegodny. Domek leśnika chwilowo opustoszały był ze swych mieszkańców; byliśmy sami. Byliśmy sami w białej izbie, za której małymi oknami ciężko na gałęziach świerkowych wisiały wielkie kwiaty śniegu i tylko niewidzialna, w ciemnym kącie jego duszy zaczajona, była z nami — straszna nasza dola. Lecz jakimkolwiek był i cokolwiek w przyszłości popełnić miał ten człowiek, widziałam go wtedy szczerym aż do dna. Wyznawał przede mną wszystko, co w nim i w minionych dniach jego było słabością i winą, a pokora tych wyznań miała w sobie przejmujące krzyki cierpienia. Cierpiał. Te niepochwytne drgnienia duszy, które spomiędzy ludzi wszystkich sama jedna w nim spostrzegałam czy przeczuwałam, były żalem palącym, tęsknotą bezbrzeżną. — Czy pamiętasz ostatnią strofę tego wiersza młodego poety? I tęskność za dolą, za złotą, Co ją jak okiść wiatr zmiata, Jest skrytą za tobą tęsknotą, Anima immaculata! Człowieczą prawdę, głęboką, choć rzadką, zamknął w strofie tej młody poeta. Byłam wówczas świadkiem palącej tęsknoty człowieka za postradaną czystością swej duszy, niezmiernej żałości jego nad tym, że w dniach próżniaczych i płochych przepadła mu jego anima immaculata. To upragnienie czystości i te namiętne rzuty ducha ku podźwignięciu się z nizin na wyżyny były najgłębszą przyczyną rozkochania się jego w dziewczynie tak doskonale czystej i myśli swe na wyżynach trzymającej, jaką podówczas byłam. Serce jego uczepiło się mnie jak nici, po której wspiąć się mogło do krain świetlistych. Z prośbami o szczęście mieszały się mu na ustach prośby o wsparcie, o takie wsparcie, jakiego kropla rosy użycza roślinie okrytej przydrożną kurzawą. Marzył, że gdy mu podam rękę, podźwignie się z kurzawy. O czynach dobrych, o trudach wytrwałych, o cnocie czystej roił tyleż prawie, co o raju miłości podzielonej. Odsłaniało się w nim przede mną ogromnie tkliwe rozróżnianie strony życia ciemnej od jasnej i ogromne pożądanie przebywania po stronie jasnej. Dlaczegóż tyle razy zsuwał się z niej na ciemną? Z jakże rozumną i z jakże dobrą pokorą wyznawał przede mną te braki natury i te wpływy świata, które wobec pokus i ponęt rozmaitych czyniły go słabym! Bo nie był z rzędu tych słabych, którzy nie mają w sobie siły, lecz z tych, w których z siłą razem mieszka słabość. I ta właśnie siła jego, truta, paraliżowana, zwyciężana przez słabość, przerabiała się na palącą tęskność za marzonymi wiecznie i wiecznie niedościganymi strefami światła, na żałość za umknionym z dłoni, za znikłym w odmętach życia, za postradanym tym ptakiem niebieskim, o skrzydłach z lazuru i kryształu, któremu na imię: anima immaculata. Słuchałam i słowa jego uderzały o najwyższe niebiosa mego serca. Myślałam, że tylko człowiek z duszą wielką może tak dobrowolnie i aż do dna ukazywać swoją małość przed istotą, która mu jest droga i której pożąda; myślałam, że ta rozdzierająca mowa jego jest czynem pięknym i że do życia pięknego zdolność niezmierną posiadać musi ten, kto posiada tak żałosne jego upragnienie. Więc odpowiadałam mu zrazu łzami tylko, ale potem uczułam, że myśl moja dostaje skrzydeł i płomiennym natchnieniem porwana mówić mu zaczęłam wszystkie te słowa mowy ludzkiej, które pocieszają, koją, pieszczą, kochają, dźwigają… wszystkie dobre, piękne, jasne, gorące słowa mowy ludzkiej… I wtedy to, wśród tej rozmowy, zakochała się w nim moja dusza… A zmierzch, od wiszących za oknami kwiatów śniegowych biały, znalazł nas na ławie leśnego domku siedzących obok siebie z połączonymi dłońmi i owiniętych lazurami takich marzeń, jakich bezchmurnie słuchać by mogło lazurowe oblicze nieba. Bez oglądania się na ludzkie zadania i opinie, na chęć czy niechęć najdroższego mi dotąd człowieka, mieliśmy cicho i skromnie zaślubić się w maju, miesiącu pierwszego spotkania się naszego i rozkwitania po lasach dzikich róż. A potem ileż nadziei, ufności, słodyczy, postanowień wielkich i niemal bohaterskich — ach! — niemal świętych zamiarów! Nutę bohaterstwa, niemal świętości, on pierwszy wlał w te rojenia nasze. Mniemał, że zła przeszłość jego odebrała mu prawo do szczęścia, do tak wielkiego szczęścia, jakie posiadł wraz z moim kochaniem i że tę złą przeszłość odkupić mu potrzeba jakimś wyrzeczeniem się, jakimś trudem, dokonaniem jakiegoś czynu czy zadania. Myśl ta była tak surowa, że nie mogłam zrazu wyrozumieć jej do głębi. Odkupienie zła przez dobro? Pokuta? Dobrowolne zadawanie sobie cierpień na łonie szczęścia? Lecz gdy wyrozumiałam, wzlecieliśmy razem ku tym najwyższym strefom, na których rzadko bardzo bywają ludzkie marzenia. Mieliśmy majątki nasze rozdać na dzieła miłości i miłosierdzia, a sami żyć zaledwie bez niedostatku, nie pożądając i nie szukając żadnych uciech innych oprócz tej niewymownej, że należymy do siebie, że jesteśmy z sobą, że trzymamy się za ręce i że dusze nasze trzymają się za skrzydła… Mieliśmy wzbijać myśli nasze ku najwyższym szczytom wiedzy, a serca rzucać w ogniska uczuć najszerzej po ziemi rozpostartych. Mieliśmy wspólnymi siłami czynić to, czego nikt nie uczynił, i zajść tam, kędy nikt nie zaszedł, nie przez dumę, lecz przez pokorę właśnie i z wdzięczności za to szczęście niewymowne, że jedno dla drugiego jesteśmy na ziemi… O, młodości! O, wiaro i siło młodości! Raju serc! Locie dusz! O, oczy śniegowych kwiatów, któreście przez drobne szybki patrzały w nasze rozpromienione ogniem świętym oczy! O, szumie lasu, któryś o zmierzchu z cicha wtórować począł słodkim naszym szeptom. Czyliż to wszystko złudzeniem tylko było, marą tylko, płonnym okłamywaniem się płonnych dusz człowieczych? — Tak! Nie!… i tak, i nie! Domek leśnika opuściłam z zaręczynowym pocałunkiem na ustach i z duszą w ekstazie. Ale… Daj chwilę spocząć przed spojrzeniem w przepaść! Ale w maju nie wzięłam ślubu… Umówiliśmy się, że przyjdzie on wkrótce do brata mego, aby mu o zamiarach naszych oznajmić i o zgodzenie się na nie prosić. Wymagał tego nie tylko obyczaj powszechny; wymagało tego serce moje, nie mogące przecież wyrzucić z siebie uczuć wdzięczności, przywiązania i obowiązku. Myśl o tym spotkaniu się ich i o tej rozmowie napełniała mnie trwogą niewypowiedzianą. Pomiędzy dwoma tymi ludźmi stało coś na kształt nienawiści, do wytłumaczenia wcale nie trudnej. Wobec surowych zasad moralnych i obywatelskich brata mego, wobec jego doskonale czystej i bardzo czynnej przeszłości, przeszłość człowieka, który marnie albo i występnie dotąd trwonił lata, siły i majątek, była łachmanem godnym tylko wzgardy. Ten drugi zaś zazdrościł, strasznie zazdrościł tamtemu nieskazitelności, powagi, nie urzeczywistnionych jeszcze, lecz już przewidywanych przeznaczeń, z których przeglądało blade i może krwawe, lecz ukoronowane oblicze bohaterstwa. Ta wzgarda z jednej strony i ta zawiść z drugiej, które leżały na samym dnie wzajemnych dla siebie uczuć tych dwóch ludzi, pozostałyby pewnie bierne i niewypowiedziane na zawsze, gdyby nie wzmagał ich, nie rozjątrzył i ostatecznie do krzyku nie pobudził wypadek, którego ja byłam przyczyną. Ach, nie myśl, że był to krzyk rozgniewanego, grubiańskiego głosu! Byli obaj ludźmi dobrze wychowanymi i najlżejsze podniesienie głosu, żadne słowo obraźliwe czy obelżywe nie dosięgło pokoju sąsiedniego, zza zamkniętych drzwi pracowni mego brata. I dziwnie krótko trwała tocząca się za tymi drzwiami rozmowa; i nie wiem, w której sekundzie tych kilku minut padł grom, ze zwarcia się dwóch tych chmur wystrzelony… Ale gdy drzwi się otworzyły, zobaczyłam na twarzy człowieka kochanego porażenie od gromu. Coś osłupiałego i razem namiętnie obrażonego, coś złego i zarazem tragicznego rozlewało się po jego śmiertelnie zbladłej twarzy i świeciło w sztyletach oczu bolesnych i ostrych. Rzuciłam się ku niemu, ale gestem ręki powstrzymał mnie z dala od siebie i białymi wargami wyszeptał: — Tutaj… nie! Pod dachem tego człowieka… nigdy! Jeżeli wytrwasz, jeżeli zechcesz, to gdzie indziej… Nie miał prawie oddechu w piersi. Nieprzytomnie prawie ścisnął mi obie ręce, zdaje się, że bez łez załkał i wybiegł z domu. Stanęłam przed bratem cała w drżeniu i w płomieniu, zamierającym głosem pytając, co mu powiedział. Tak samo jak tamten blady i w oczach rozgorzały, ale zawsze panujący nad sobą, zawsze silny i stanowczy, nic mi nie powtórzył, z niczego się nie tłumaczył, tylko z wielkim spokojem w postawie i głosie rzekł, że łacniej by umarł, niżby przystał na to, abym została żoną tego — łotrzyka. Nie odpowiedziałam ani słowa, lecz nazajutrz nie byłam już pod dachem swojego rodzinnego domu. Byłam pod dachem swojej bliskiej krewnej, kobiety nieskazitelnej, ale wyrozumiałej, kochającej mnie, łagodnej. Było to owo „gdzie indziej”, o którym w strasznej chwili wspomniał i za które po dniach paru z radością niewypowiedzianą, z wdzięcznością bez granic, na klęczkach mi dziękował. Trwałam więc. Pomimo że każde wspomnienie o bracie rozdzierało mi serce, trwałam w uczuciach swoich i w zamiarach, i nade wszystko, o Boże! tyś wiedział, że nade wszystko trwałam w pragnieniu, w namiętnym i zachwyconym pragnieniu ratowania, wznoszenia, zabawiania tej duszy ukochanej, tak słabej i razem tak silnej, tak poplamionej i tak za czystością stęsknionej, która wszystkie swoje słabości, siły, plany i tęsknoty tak prosto i szczerze, pokornie i wzniośle zwierzyła sercu memu i dłoniom mym powierzyła, pomocy ich wzywając. Ale w maju nie wzięłam ślubu, bo właśnie gdy po lasach rozkwitły róże dzikie, brat mój i on zniknęli mi z oczu. Porwał i uniósł ich wiatr wypadków. Wtedy to imię brata mego rozbrzmiało po świecie sławą krótką, lecz głośną i świętą… Nie powiedziałam ci zaś jeszcze, jak nazywał się tamten. Odwróć oczy! Nie patrz na mnie, gdy imię to wymawiać będę… A gdy wymówię je, miej litość!… Stefan Niegirycz…

- Moi imprezowi znajomi byli tego zupełnym przeciwieństwem – nie żałowali sobie używek. Mnie fascynowało, że mogę emocjonować się muzyką z innej strony – Lorenzo Senni opowiada o swojej drodze do pointillistic trance. Lorenzo Senni to producent pochodzący z Włoch - pięknego i ciepłego kraju na południu Europy. W swojej intrygującej twórczości wziął na warsztat muzykę trance, która największe triumfy święciła w latach 90. i kojarzona była z wielkimi imprezami, lekko wstydliwymi stylówkami i podejrzanymi psychodelicznymi substancjami. Jednakże trance w interpretacji Senniego to zupełnie inna bajka - nadająca się zarówno do intymnej klubowej przestrzeni, jak i chłodnych, modernistycznych pomieszczeń galerii sztuki. Z przesympatycznym artystą złapaliśmy się w dość późnych nocnych godzinach i porozmawialiśmy o jego innowacyjnym pomyśle na muzykę elektroniczną, nietypowym przeżywaniu okresu dorastania, a także o ukochanej przez niego grze karcianej Magic the Gathering i transferze do renomowanej stajni Warp Records. Jak rozwinąłbyś pojęcie pointillistic trance - terminu wykreowanego przez Ciebie i używanego w stosunku do twojej twórczości. - Wymyśliłem ten termin, aby precyzyjnie określić moje praktyczne podejście do tworzenia elektroniki. Będąc w studio i zaczynając pracę nad konkretnym utworem, pierwszym - wręcz fundamentalnym - etapem są ekstremalnie krótkie dźwięki. Wyobrażam je sobie jako punkty na muzycznej osi, które później staram się połączyć w większą, bardziej złożoną całość. Mając w głowie taki obraz i stosując się do narzuconych przez siebie zasad, wykreowałem szablon procesu, który za każdym razem powtarzam. Idea była zatem czysto praktyczna i odnosiła się do moich początków eksperymentowania z muzyką trance, do budowania większych części z pomniejszych klocków. Spodobało mi się określenie pointillistic trance i cieszę się, że zostało to podchwycone przez środowisko. Znasz jakiegokolwiek innego artystę, który nagrywa w podobny sposób? - Tak, ale w tym przypadku powinniśmy cofnąć się do początków minimalizmu w muzyce. W historii tego gatunku wykorzystywane były podobne rozwiązania i nie nazwałbym siebie kompletnym innowatorem w tej dziedzinie. Zgadzam się jednak, że w przypadku mojej twórczości odnosi się to do czegoś zupełnie nowego: do kultury klubowej, do innego brzmienia, w którym struktury muzyczne są inne. Inspiracji miałem wiele - wystarczy przytoczyć twórczość Terry’ego Rileya, Phillipa Glassa czy Steve’a Reicha. Podobnie ma się rzecz w muzyce opierającej swoje brzmienie na crescendo, przykładowo w popularnym swoim czasie post-rocku i w zespołach pokroju Mogwai czy Godspeed You! Black Emperor. Lwia część moich inspiracji i tego, co wpłynęło na mój proces twórczy znajduje się poza elektroniką. Jednocześnie, w wąskim kręgu trance’u moje podejście jest innowacyjne i nikt wcześniej nie próbował ugryźć tematu w taki sposób. Pozostańmy zatem w elektronicznym środowisku - wspominałeś, że trance jest bardzo emocjonalnym odłamem muzyki klubowej. Co zatem wyróżnia go na tle utartych schematów techno czy house’u? - Mój przypadek jest dość osobliwy, bo przez długi czas nie znałem innego kontekstu clubbingu, niż ten trance’owy. Kiedy byłem młody, powiedzmy że w licealnym wieku, jedynym źródłem poznawania elektroniki były imprezy, na które zabierali mnie znajomi. Nie interesowałem się didżejskim środowiskiem, nie śledziłem tego, co dzieje się w muzyce klubowej. Dzięki kumplom, którzy “sprzedawali” mi konkretne nazwy, moja wiedza o elektronice się poszerzała. Wtedy słuchało się głównie trance’u i gabberu - zostałem wystawiony na te gatunki, które początkowo kompletnie mnie nie interesowały. W okresie mojej adolescencji nie pojawiały się techno czy house’u, z tego względu ciężko mi porównać do nich trance. Działo się to w twoim rodzinnym mieście - Rimini. - Tak, dokładnie. W Rimini chodziliśmy do ogromnego klubu, który zresztą nadal istnieje i ma się dobrze. Nazywał się Cocoricò (klub powstał w 1989 roku - był dość turystycznym miejscem i mógł pomieścić nawet 7 tysięcy osób, co było niesamowite. Pamiętaj, że mówimy o schyłku lat 90. W Rimini jest słynna wyspa, na której znajdują się wyłącznie kluby. Wychodziłem głównie w weekendy, bo w tygodniu zajmowałem się zupełnie czymś innym - grałem na perkusji w punkowym zespole. To sprawiało mi radość, takiej muzyki wtedy słuchałem i czerpałem z tego satysfakcję. Weekendy były momentami odpięcia, znajomi wyciągali mnie na imprezy, na których nie interesowało mnie to, kto gra, ale jaką muzykę i w jaki sposób. Przybliżyli mi klubowy świat, przyznam, że sam nigdy bym się tym nie zajął. To było intensywne doświadczenie, nawiązując do wcześniejszego pytania - niezwykle emocjonalne. W tym miejscu muszę powiedzieć bardzo istotną w kontekście tej historii kwestię - nigdy nie brałem narkotyków ani nie piłem alkoholu. Działo się to w zupełnym przeciwieństwie do tego, co robili ludzie w klubach. To była twoja świadoma, nastoletnia decyzja? - Zdecydowanie. Kiedy dorastałem, identyfikowałem się mocno z punkową sceną, która była osadzona w klimatach straight edge. Rozpoznawalne w naszych kręgach zespoły pielęgnowały takie podejście i dlatego wpłynęło to na moje postrzeganie używek. Fascynowało mnie, że mogę emocjonować się muzyką z innej strony. Znajomi wspierali cię w tej decyzji? - Na szczęście trzymałem się z grupą osób, które także interesowały się ruchem straight edge. Graliśmy razem w zespołach, organizowaliśmy jam sesje czy po prostu chodziliśmy na koncerty. Moi imprezowi znajomi byli tego zupełnym przeciwieństwem - nie żałowali sobie używek. Na szczęście, nie przeszkadzało nam to w utrzymywaniu przyjaznych relacji. Ciekawi mnie bardzo, jak bez narkotyków i alkoholu potrafiłeś wytrzymać przy tak intensywnej elektronice - to wcale nie jest łatwe zadanie. - Myślę, że to się przejawia w mojej muzyce, wpisuję te emocje w melodie. W przeciwieństwie do reszty, byłem trzeźwym i jednocześnie bardzo racjonalnym, świeżo myślącym uczestnikiem imprez. Zdarzało się, że po prostu stałem w klubie i analizowałem dźwięki płynące ze sceny: “o, ten utwór bardzo lubię, ma ciekawą konstrukcję, chcę poznać twórczość tego artysty bliżej”. Coś na tej zasadzie. Starałem się też zwracać uwagę na ludzi - doceniałem, że ktoś fajnie się ubrał, założył ciekawe buty albo że spotkałem piękną dziewczynę (śmiech). Byłem bardziej skupiony na detalach. Gdybym powiedział, że się nudziłem, byłoby to nieprawdą. Wypracowałem po prostu inny sposób na przeżywanie imprez. Świadomość przebywania w innym stanie mentalnym niż moi kumple była również ciekawym doświadczeniem. Kolejny interesujący punkt twojej twórczości to dość bliska relacja ze światem sztuki nowoczesnej. Na pierwszy rzut oka, trance nie wydaje się być muzyką przeznaczoną do wypełnienia galeryjnej przestrzeni. - To jest mój osobisty trick (śmiech). Moje podejście do tworzenia muzyki sprawia, że poszerza się też krąg zainteresowania. Ludzie nie odbierają jej, jak tradycyjnej klubowej muzyki, tylko dostrzegają złożony, przemyślany, wręcz analityczny proces, który ma swoje korzenie w sztuce. Kuratorzy wystaw to wyłapują i stąd dość spore zainteresowanie moją wizją trance’u w środowisku sztuki nowoczesnej. Za tym, co robię stoi pewien koncept, to sprawia, że twórczość jest fascynująca. To zapewnia komfort ludziom, którzy zapraszają mnie do muzeów. Dostają małą podpowiedź, że mają do czynienia z artystą, a nie tylko didżejem, którego rola jest przecież często odtwórcza. Widzą w moim przepisie na trance artystyczny pierwiastek - coś więcej niż czystą rozrywkę. Granie dla zupełnie innej publiczności, niż na regularnych koncertach sprawia mi wiele radości. To dla mnie dość naturalne środowisko, bo w okresie, kiedy nie tworzyłem jeszcze muzyki transowej, bardzo intensywnie pracowałem nad abstrakcyjnymi formami dźwięku. Traktujesz to jako wyzwanie? - Tak. Zawsze powtarzam, że jako muzyk nigdy nie znajduję się w odpowiednim dla mnie miejscu. Zwróć uwagę, że ciężko przypisać to, co robię stricte do całonocnej imprezy, do sali koncertowej czy przestrzeni muzeum. Moja muzyka jest na tyle plastyczna, że możesz siedzieć w audytorium i słuchać jej w skupieniu, a z drugiej storny - swobodnie możesz tańczyć w klubie. Jak wspominałem - “never in the right place.” (śmiech). Obecnie mieszkasz w Mediolanie, mieście dość wyróżniającym się na tle Włoch - głównie pod względem przecinających się światów sztuki, mody czy architektury. Mediolan to jedyne miasto we Włoszech, w którym można żyć na dobrym poziomie pracując w branży kreatywnej. To bardzo smutne, że tak piękny kraj ma tylko jedno miejsce, w którym bycie artystą jest nie tyle możliwe, co opłacalne. Są różne powody, dlaczego Mediolan jest tak przyjazny dla kreatywnych. Pierwszy - tutaj są pieniądze i dofinansowania dla świata sztuki, których nie znajdziesz w żadnym innym włoskim mieście. Jeżeli kochasz to, czym się zajmujesz i nie chcesz pracować na kilka etatów, to jest miejsce dla ciebie. Daje to szansę na rozwój, niezależnie czy zajmujesz się designem czy modą. W Mediolanie wiele się dzieje, panuje narzucony rytm i ludzie mają potrzebę samorealizacji, czuć tę motywującą energię. Druga sprawa to prosty fakt, że przez Mediolan - kolokwialnie mówiąc - przewija się ogromna liczba artystów i muzyków z całego świata. Zostawiają tu swoje dzieła, inspirują młodych ludzi, studentów. Nie ma szans na identyczne życie w Rzymie czy Turynie. Nie rozważałeś wyprowadzki do Londynu lub Berlina, uważanych za europejskie centra nowoczesnej kultury? - Mój problem polega też na tym, że nie chcę opuszczać Włoch, bo tutaj czuje się najlepiej. Kiedy 10 lat temu przeprowadziłem się z Rimini do Mediolanu, kluczem do rozwoju moich umiejętności było zajmowanie się czymś stricte połączonym z komponowaniem muzyki. Nie mogłem tworzyć muzyki i jednocześnie pracować gdzieś indziej, to by mnie zabiło. Mediolan spełnia moje oczekiwania w stu procentach. Czuję się tu wspaniale i nie mam potrzeby wyprowadzki do Berlina, w którym każdy jest artystą lub producentem i w tym segmencie brakuje już pieniędzy. Może kilkanaście lat temu, kiedy byłem bardzo młody - wtedy roczna przeprowadzka byłaby korzystna. Obecnie panuje przesyt. Wspominałeś kiedyś, że ludźmi, którzy imponują ci najbardziej i są źródłem wielu inspiracji są Hans Ulrich Obrist i John Cage. To wybitne postacie, pochodzące z pozornie różnych światów. - Z Hansem Ulrichem Obristem miałem okazję spotkać się kilkakrotnie. Zaprosił mnie nawet do swojego projektu, do którego chciał, abym nagrał muzykę. Czytałem wcześniej jego książki, a obcowanie z nim umożliwiło mi poznanie osoby niezwykle ciekawej, od której bije aura mądrości. Obrist zawsze znajdzie jakąś interesującą historię do opowiedzenia. Jego życiowe doświadczenie jest potężne - spędzając z nim czas można się nauczyć wielu rzeczy, bazując jedynie na jego opowieściach i wiedzy. Niesamowicie inspirujący, fascynujący człowiek. W przypadku Johna Cage’a muszę przyznać, że bardziej wciągnęły mnie jego książki i rozważania filozoficzne, aniżeli muzyka, której wartości oczywiście nie staram się w żaden sposób negować. Zdanie, które kiedyś powiedział jest jednym z moich życiowych motto: “If something is boring after two minutes, try it for four. If still boring, then eight. Then sixteen. Then thirty-two. Eventually one discovers that it is not boring at all.” Ta sentencja powoduje - szczególnie jak jesteś młodym człowiekiem - że zaczynasz dostrzegać swoją pracę z innych perspektyw, nabierasz do niej dystansu. Lekcja życia, która pozwala na zdobycie doświadczenia i uświadomienia sobie, co czynić, żeby twoja praca i dzieła były bardziej koherentne. Dostrzegasz metodę myślenia ludzi: nie o czym myślą, ale w jaki sposób. Na koniec porozmawiajmy o twojej ostatniej EP-ce "Persona", a także o nadchodzących projektach i współpracy z renomowaną wytwórnią Warp Records. - Mogłem pójść na łatwiznę i dalej nagrywać albumy w duchu "Superimpositions" czy "Quantum Jelly". W tym tkwi cały problem - nie chciałem stać w miejscu, pragnąłem się rozwijać i eksplorować. Dlatego na "Personie" słychać więcej “piosenkowych” struktur, kompozycje są bardziej zamknięte. Wydaje mi się, że udało mi się zachować sporo elementów z początków mojej twórczości i nadać im odpowiedniego kolorytu, poszerzając paletę dźwięków. Przekonałem samego siebie i postanowiłem wykorzystać więcej warstw, co wcale nie było dla mnie takie łatwe. Wychodzę z założenia, że będąc w studio nie ma miejsca na zabawę, zawsze są wyzwania i ciężka praca nad osiągnięciem założonego celu. Metoda prób i błędów jest nieodłączną częścią procesu twórczego. Zaakceptowałem to, a "Persona" była pierwszym krokiem wykonanym w nowym kierunku. Brzmienie twojego najnowszego utworu "The Shape of Trance to Come", swoją drogą pełnego melodii, jest utrzymane w duchu Persony. To prawda, nowe kompozycje są ściśle połączone z Personą. Powoli planuję wydanie długogrającego albumu, na którym te pomysły zostaną odpowiednio zmodernizowane. Chciałbym, żeby znajdowały się na nim kolejne eksperymenty, jednakże bez wybiegania daleko poza moją stylistykę. Chcę, żeby to pozostało spójne. Twój longplay - podobnie jak Persona - zostanie wydany w Warp Records? - Prawdopodobnie tak. Możemy się go spodziewać w niedalekiej przyszłości? - Raczej tak, aczkolwiek tryb mojej pracy nie jest zbyt szybki. Dużo czasu spędzam w studio, skupiam się na detalach. Na pewno nie będzie to początek 2018, raczej jego dalsza część. To również powód, dlaczego teraz wydajemy dwa nowe utwory, chciałem dać słuchaczom przedsmak nadchodzącej całości. Na sam koniec zapytam cię o grę karcianą Magic the Gathering. Jesteś jej sporym fanem, a mnie również zdarza się czasem pograć. Jak zaczęła się twoja przygoda z MtG? - W popularne Magiki gram odkąd byłem dzieciakiem, myślę że miałem około 11 lat. Obecnie nie mam na to tyle czasu, w przeszłości zaangażowane było całe moje koleżeńskie środowisko. Nauczyłem się mówić po angielsku dzięki tekstom z kart. Zawsze fascynowało mnie uniwersum i mechanika gry. Zatrzymałem się na etapie serii Ice Age, czyli dość dawno temu (seria była wydawana na przełomie 95/96 roku - Nie nadążam za najnowszymi wydaniami. W wąskim kręgu znajomych spotykamy się i gramy starymi, mogę powiedzieć, że preferujemy rodzaj rozgrywki w stylu vintage (śmiech). Ulubiona kombinacja talii? - Zdecydowanie niebiesko-czarny, czyli styl gry opierający się na kontroli działań przeciwnika.

nazywał się dla pięknego brzmienia